การแปลผลตรวจทางห้องปฏิบัติการขั้นพื้นฐาน (Basic laboratory interpretation)

ในทางการแพทย์มีการตรวจทางห้องปฏิบัติการมากมายหลายชนิดซึ่งมีวัตถุประสงค์ในการตรวจหลายระดับตั้งแต่ การตรวจสุขภาพทั่วไป จนถึง การส่งตรวจเพื่อรักษาผู้ป่วยวิกฤต ใน ICU

บทความ version แรกนี้ มีวัตถุประสงค์ สำหรับการดูประกอบกับผลตรวจสุขภาพทั่วไปเท่านั้น
อย่างไรก็ตามคำอธิบายนี้ได้เขียนอย่างสั้นๆ หากมีข้อสงสัย สามารถปรึกษาได้ผ่านทางกระดานข้อความครับ

  1. Complete Blood Count   [CBC]
เป็นการตรวจความสมบูรณ์ของเม็ดโลหิตขั้นพื้นฐาน

Hemoglobin [Hb] เป็นตัวนำพาออกซิเจนไปเลี้ยงอวัยวะต่างๆ ในร่างกาย
ถ้ามีค่า hemoglobin ต่ำ อาจมีสาเหตุจาก โรคโลหิตจาง (มีหลายประเภท), ขาดเกลือแร่ หรือ วิตามิน เช่น Iron, Vitamin B12, โรคตับแข็ง, ภาวะเสียเลือดปริมาณมากๆ ในครั้งเดียว หรือ เสียเลือดทีละน้อย แต่เรื้อรัง เป็นต้น ** การหาสาหตุควรปรึกษาแพทย์ต่อไป **
RBC count [red blood cell count] แปลว่า จำนวนเซลเม็ดเลือดแดงซึ่งนับกันเป็นล้านตัวต่อหน่วยไมโครลิตร
MCV [mean corpuscular volume] แปลว่า ปริมาตรเฉลี่ยของเม็ดเลือดแดงหนึ่งเม็ด เป็นตัวบอกว่าเม็ดเลือดแดงมีขนาดเม็ดใหญ่ หรือเม็ดเล็ก
MCH [mean corpuscular hemoglobin] แปลว่า น้ำหนักเฉลี่ยของ Hemoglobin ซึ่งเป็นตัวพาออกซิเจนในเม็ดเลือดหนึ่งเม็ด
MCHC [mean corpuscular hemoglobin concentration] แปลว่า ความเข้มข้นเฉลี่ยของ Hemoglobin ในเม็ดเลือดแดงหนึ่งเม็ด หรือพูดอีกอย่างว่าคือค่าบอกสัดส่วนของฮีโมโกลบินต่อปริมาตรเม็ดเลือด
RDW [red cell distribution width] แปลว่า ค่าความแปรปรวน (SD) ของขนาดเม็ดเลือดแดง เป็นตัวเลขที่บอกว่าเม็ดเลือดแดงมีรูปร่างผิดปกติ เล็กๆใหญ่ๆ ปะปนกันมากหรือไม่

White Blood Cells เป็นระบบภูมิคุ้มกันของร่างกาย
หลังได้รับสิ่งแปลกปลอม หรือ micro-organism ในร่างกายที่ตอบสนองตามปกติ
จะมีเม็ดเลือดขาว * ตัวหลัก *ที่ตอบสนอง โดยแจกแจงตามชนิดของเม็ดเลือดขาว ดังต่อไปนี้
    Neutrophil   เม็ดเลือดขาวที่คอยกำจัด micro-organism กลุ่ม bacteria
พบ%สูงกว่าปกติ ได้ในภาวะ acute bacterial infection
    Lymphocyte  เม็ดเลือดขาวที่คอยกำจัด micro-organism กลุ่ม virus
พบ%สูงกว่าปกติ ได้ในภาวะ acute viral infection
    Monocyte  เม็ดเลือดขาวที่คอยกำจัด micro-organism กลุ่ม bacteria, virus
 พบ%สูงกว่าปกติ ได้ในภาวะ acute bacterial infection, acute viral infection, chronic inflammation
    Eosinophil  เม็ดเลือดขาวที่คอยกำจัด organism กลุ่ม parasite, ปฏิกิริยาการอักเสบ (inflammatory reaction)
พบ%สูง ได้ในภาวะภูมิแพ้ต่างๆ, การอักเสบ (inflammation) ต่างๆ
    Basophil  เม็ดเลือดขาวที่คอยกำจัด organism กลุ่ม parasite, ปฏิกิริยาการอักเสบ (inflammatory reaction)
พบ%สูง ได้ในภาวะภูมิแพ้ต่างๆ, การอักเสบ (inflammation) ต่างๆ

Platelets เป็นส่วนประกอบสำคัญในกระบวนการแข็งตัวของเลือด ขณะที่มีบาดแผลเลือดไหล


  2. Kidney function from blood test
เป็นการตรวจการทำงานของไตขั้นพื้นฐาน
โดยการเจาะเลือดดูค่า BUN, Creatinine [Cr] โดยค่า Creatinine ไม่ควรสูงกว่าค่าอ้างอิง
ค่า Creatinine ที่สูงกว่าค่าอ้างอิง นั้นบ่งชี้การทำงานของไตที่แย่ลง


  3. Liver function test   [LFT]
เป็นการตรวจการทำงานของไตขั้นพื้นฐาน โดยการเจาะเลือดดูค่า

Asparate aminotransferase [AST] หรือ serum glutamic-oxaloacetic transaminase [SGOT]
เป็นเอนไซน์ที่อยู่ในเนื้อเยื่อต่างๆ ของร่างกาย เช่น จากหัวใจ, ตับ, ตับอ่อน, กล้ามเนื้อ, ไต, สมอง
เมื่อเซลล์ในกลุ่มเนื้อเยื่อดังกล่าวถูกทำลาย, เอนไซน์นี้จะหลุดเข้าสู่ระบบหมุนเวียนโลหิต
ตัวอย่างในโรคตับ ที่มีค่า AST สูง เช่น โรคติดเชื้อไวรัส acute hepatitis A, B, C; รับประทานยาที่มีความเป็นพิษต่อตับ / แอลกอฮอล์ หรือ สารปรุงแต่งอาหารในปริมาณมากเกินไป

Alanine transaminase [ALT] หรือ serum glutamic-pyruvic transaminase [SGPT]
เป็นเอนไซน์ที่อยู่ในเนื้อเยื่อต่างๆ ของร่างกาย เช่น จากตับ, ไต
เมื่อเซลล์ในกลุ่มเนื้อเยื่อดังกล่าวถูกทำลาย, เอนไซน์นี้จะหลุดเข้าสู่ระบบหมุนเวียนโลหิต
ตัวอย่างในโรคตับ ที่มีค่า ALT สูง เช่น โรคติดเชื้อไวรัส acute hepatitis A, B, C; รับประทานยาที่มีความเป็นพิษต่อตับ / แอลกอฮอล์ หรือ สารปรุงแต่งอาหารในปริมาณมากเกินไป

Alkaline phosphatase [ALP]
เป็นเอนไซน์ที่อยู่ในเนื้อเยื่อต่างๆ ของร่างกาย เช่น จากเซลล์สร้างกระดูก (osteoblast), รก, ตับ, ท่อน้ำดี (bile duct)
เมื่อเซลล์ในกลุ่มเนื้อเยื่อดังกล่าวถูกทำลาย, เอนไซน์นี้จะหลุดเข้าสู่ระบบหมุนเวียนโลหิต
ตัวอย่างในโรคตับ และทางเดินน้ำดี  ที่มีค่า ALP สูง เช่น ภาวะท่อน้ำดีถูกอุดกลั้น (ตัวอย่าง โรคพยาธิในตับและทางเดินน้ำดี, นิ่วในทางเดินน้ำดี, เนื้องอกส่วนตับ และทางเดินน้ำดี)

Gamma glutamyl transpeptidase [GGT]
เป็นค่าเอนไซน์ที่เฉพาะเจาะจงต่อ การบ่งบอกภาวะการทำลายตับ ถึงแม้จะเป็นการทำลายที่ยังไม่แสดงอาการให้พบรอยโรค, มีประโยชน์ในการทำนายสภาวะที่ AST มีค่าปกติ แต่ ALT สูงกว่าปกติ
ตัวอย่างโรคตับ ที่มีค่า GGT สูง เช่น ภาวะตับถูกทำลายจากเครื่องดื่มจำพวก alcohol

Bilirubin เป็น metabolite จาก metabolism ของร่างกาย (เริ่มต้นจาการสลาย Heme ซึ่งเป็นส่วนประกอบของ hemoglobin ในเม็ดเลือดแดง)
หากมีค่าสูง จะพบอาการตัวเหลืองตาเหลืองได้
ตัวอย่างในโรคตับ และทางเดินน้ำดี  เช่น โรคนิ่วในทางเดินน้ำดี, ตับแข็ง, เนื้องอกส่วนตับ และทางเดินน้ำดี
ตัวอย่างในโรคที่ไม่เกี่ยวกับตับโดยตรง เช่น การแตกสลายของเม็ดเลือดแดงปริมาณมาก จากภาวะเลือดออกภายในช่องท้อง, hemolytic anemia

Albumin เป็นโปรตีนที่ร่างกายสังเคราะห์จากตับ เป็นองค์ประกอบสำคัญในร่างกาย โดยเฉพาะระบบโลหิต หากมีค่าต่ำเรื้อรัง ทำให้ความดันโลหิตต่ำ, มีการบวมน้ำผิดปกติเช่น ท้องมานน้ำ ขาบวมผิดรูป
ตัวอย่างโรคตับที่เสื่อมสภาพ เช่น ตับแข็ง, เนื้องอกส่วนตับ


  4. Fasting blood sugar   [FBS]  หรือ  Fasting plasma glucose   [FPG]
เป็น 1 ในหลายๆ การตรวจการทำงานของตับอ่อนขั้นพื้นฐาน 
โดยการเจาะเลือดดูค่า Fasting Blood Sugar (FBS) นั้นอาศัยการอดอาหาร 8 ถึง 12 ชั่วโมง เพื่อดูประสิทธิภาพการทำงานของ hormone insulin ซึ่งร่างกายสังเคราะห์ได้จากตับอ่อนเพียงแห่งเดียว

หากผลการตรวจ อยู่ในเกณฑ์ปกติ แต่ ผู้เข้าตรวจรู้สึกเคยมีอาการผิดปกติ หรือ ในครอบครัวมีโรคดังกล่าวนี้ พิจารณาปรึกษาแพทย์ต่อไป เพราะ ค่า FBS มีความผันแปรได้ ตามมื้ออาหารก่อนวันที่มาตรวจเลือด (หากผู้ที่เป็นโรคเบาหวาน นั้นได้คุมอาหารอย่างดีในช่วง 2-3 วันก่อนตรวจเลือด ผลเลือดก็สามารถออกมาอยู่ในช่วงปกติได้)
หลังปรึกษาแพทย์แล้ว จะได้ตรวจเพิ่มเติมต่อไป เช่น
Postprandial glucose test (PC): 2 ชั่วโมงหลังทานอาหาร
Glucose tolerance test: continuous testing
Random glucose test
หรือ HbA1C ตามโอกาสต่อไป

สามารถอ่านความรู้เรื่องโรคเบาหวานฉบับที่ 1 เพิ่มเติมตาม link ด้านล่างนี้
world-diabetes-day


  5. Lipid profile
เป็นการตรวจปริมาณของไขมันในเลือดขั้นพื้นฐาน โดยแบ่งชนิดของ lipid ได้ดังนี้

Total Cholesterol
เป็นสารองค์ประกอบสำคัญของเซลล์ และยังทำหน้าที่เป็น precursor ในกระบวนการสำคัญต่างๆ เช่น การสังเคราะห์ steroid hormones, bile acids และ vitamin D
แต่การมีค่าสูงผิดปกตินั้นเป็นผลเสียต่อร่างกาย
ตัวอย่างโรคที่ผล Cholesterol สูงผิดปกติ เช่น Hypercholesterolemia

Triglyceride
เป็นสารองค์ประกอบสำคัญของสาร very-low-density lipoprotein (VLDL) และ chylomicrons
ทำหน้าที่ ในกระบวนการ metabolism เพื่อให้พลังงาน และยังเป็นตัวขนส่งของโมเลกุลไขมันในร่างกาย
แต่การมีค่าสูงผิดปกตินั้นเป็นผลเสียต่อร่างกาย
ตัวอย่างโรคที่ผล Triglyceride สูงผิดปกติ เช่น Hypertriglyceridemia ซึ่งเป็นตัวส่งเสริมการเกิดโรคร้ายต่างๆ ตามมา เช่น atherosclerotic heart disease, ischemic stroke

LDL   [Low-density lipoprotein]
เป็นสารองค์ประกอบสำคัญ 1 ใน 5 ของกลุ่ม lipoproteins ทำหน้าที่ เป็นตัวขนส่งของโมเลกุลไขมันในร่างกาย
แต่การมีค่าสูงผิดปกตินั้นเป็นผลเสียต่อร่างกาย
ตัวอย่างโรคที่ผล LDL สูงผิดปกติ เช่น Dyslipidemia

HDL   [High-density lipoprotein]
เป็นสารองค์ประกอบสำคัญ 1 ใน 5 ของกลุ่ม lipoproteins ทำหน้าที่ เป็นตัวขนส่งของโมเลกุลไขมันในร่างกาย


  6. Hepatitis A, B, C
การติดเชื้อ hepatitis จากเชื้อไวรัส บางกลุ่มสามารถรักษาหายได้ และ บางกลุ่มไม่สามารถรักษาให้หายขาด โดยยังคงสถานะเป็น carrier of disease อยู่

Anti HAV IgM Ab เป็นการตรวจหา antibody  ต่อไวรัสตับอักเสบชนิดเอ แบบ acute infection
หากผล positive แนะนำพบแพทย์ทันที เพื่อทำการรักษาโรคต่อไป
Anti HAV IgG Ab เป็นการตรวจหา antibody ต่อไวรัสตับอักเสบชนิดเอ
หากผล positive แสดงว่า เคยได้รับเชื้อไวรัสตับอักเสบชนิดเอ มาก่อน

HBs Ag เป็นการตรวจหาส่วนประกอบของไวรัสตับอักเสบชนิดบี
 หากผล positive แนะนำปรึกษาแพทย์ต่อไป เพื่อทำการรักษาตามระยะของโรค โดยเจาะเลือดเพิ่มเติม เพื่อหาจำนวนเชื้อ (viral load) ไวรัสตับอักเสบชนิดบี
 Anti HBs Ab เป็นการตรวจหา antibody  ต่อไวรัสตับอักเสบชนิดบี
หากผล positive แสดงว่า มีภูมิคุ้มกันต่อไวรัสตับอักเสบชนิดบี *ณ ช่วง เวลานั้น*
ภูมิคุ้มกันต่อไวรัสตับอักเสบชนิดบี จะลดลงตามกาลเวลา ดังนั้นควรรับ booster vaccine ตามช่วงเวลาที่เหมาะสม
 Anti HBc Ab เป็นการตรวจหา antibody  ต่อไวรัสตับอักเสบชนิดบี
หากผล positive แสดงว่า เคยได้รับเชื้อไวรัสตับอักเสบชนิดบี มาก่อน

Anti HCV Ab เป็นการตรวจหา antibody  ต่อไวรัสตับอักเสบชนิดซี
หากผล positive แนะนำปรึกษาแพทย์ต่อไป


  7. Thyroid function test   [TFT]
TSH (Thyroid stimulating hormone) เป็นฮอร์โมนที่สร้างจากต่อมใต้สมอง เพื่อมากระตุ้นการทำงานของต่อมไทรอยด์ต่อไป
FT3 (Free triiodothyronine) เป็นฮอร์โมนที่สร้างจากต่อมไทรอยด์
FT4 (Free thyroxine) เป็นฮอร์โมนที่สร้างจากต่อมไทรอยด์


  8. Urine analysis   [UA]
Color ในประเด็นสีของปัสสาวะนี้ สามารถจำแนกลักษณะได้หลายประการ เช่น
หากเป็นเฉดสีเหลืองอ่อนๆ รวมทั้งสี Amber (สีทองอำพัน) ถือว่าอยู่ในเกณฑ์ปกติ
หากเป็นสีเหลืองเข้ม สาเหตุเช่น ในภาวะร่างกายอาจขาดน้ำ, หรืออาจผิดปกติในภาวะดีซ่าน (มี metabolite ของน้ำดี ออกมาในปัสสาวะ)
ถ้าเป็นสีส้มหรือสีแดง (โดยอยู่ในเกณฑ์ปกติ กรณีอยู่ในช่วงมีประจำเดือน) นอกนั้นถือว่าอยู่ในเกณฑ์ผิดปกติ โดยน่าจะมีเลือดปนในปัสสาวะ สาเหตุเช่น การอักเสบของทางเดินปัสสาวะ, นิ่ว, การติดเชื้อของทางเดินปัสสาวะ, เนื้องอกในทางเดินปัสสาวะ หรือ ผลข้างเคียงจากยาบางชนิด (ซึ่งพอหยุดยาแล้ว อาการหายไปได้เอง) เป็นต้น
ถ้าเป็นปัสสาวะสีคล้ายโค้ก (หมายถึงสีน้ำตาลดำแบบเป๊บซี่โคล่า) หมายถึงการมีเม็ดเลือดแตกสลายในร่างกายแล้วถูกขับออกมาในปัสสาวะ เช่น มีโรคประจำตัว G6PD มักจะมีอาการเม็ดเลือดแดงแตกง่าย, หรือ ในคนปกติที่ติดเชื้อ เช่น malaria ก็ทำให้เม็ดเลือดแดงแตกได้ คนสมัยก่อนถึงได้เรียกมาเลเรียว่า “ไข้ปัสสาวะดำ”

Clarity หมายถึง ความใสของปัสสาวะอยู่ระดับไหน
ถ้าใสก็รายงานว่า clear ถือว่าอยู่ในเกณฑ์ปกติ
ถ้าขุ่นก็รายงานว่า Turbid การมีปัสสาวะขุ่นถือเป็นความผิดปกติอย่างหนึ่ง สาเหตุเช่น ร่างกายกำลังขาดน้ำอยู่, มีการติดเชื้อในทางเดินปัสสาวะ, โมเลกุลสารเคมีต่างๆ รั่วออกมาในปัสสาวะ (ตัวอย่างโปรตีน น้ำตาล คีโตน ฯลฯ โดยสารเคมีแต่ละตัวที่รั่วออกมาเป็นตัวบ่งบอกว่าน่าจะเป็นโรคอะไร) เป็นต้น

Sp.Gr  [specific gravity] หมายถึง ความถ่วงจำเพาะ
หมายถึงความหนาแน่นของน้ำปัสสาวะเมื่อเทียบกับน้ำบริสุทธิ์ คือน้ำบริสุทธิ์โดยนิยามมีความถ่วงจำเพาะเท่ากับ 1.0
ถ้าค่ายิ่งสูงมาก แสดงว่า ภาวะร่างกายกำลังขาดน้ำมากขึ้น (แปรผันตามตัวเลขที่มากขึ้น)
แต่หากมีค่าต่ำเรื้อรัง เช่น 1.005  สาเหตุเช่น มีโรคประจำตัวเบาจืด (diabetes insipidus)

pH หมายถึง ค่าความเป็นกรดเป็นด่าง ของปัสสาวะ
ของเหลวทั่วไปที่เป็นกลาง ไม่เปรี้ยว ไม่ฝาด (ไม่เป็นกรดหรือด่าง) ค่า pH จะเท่ากับ 7.0
ปัสสาวะของคนเรา ตามธรรมชาติ เป็นกรดอ่อน ๆ
หากมีค่าที่เป็นกรด หรือ ด่างมากกว่าปกติ (ไม่อยู่ในสมดุลตามธรรมชาติ) อาจพบนิ่วในทางเดินปัสสาวะได้

Protein หมายถึง โมเลกุลโปรตีน ที่รั่วออกมาในปัสสาวะ
Negative แปลว่าไม่มี โปรตีน รั่วออกมาในปัสสาวะ
Positive แปลว่า การมี โปรตีน รั่วออกมาในปัสสาวะ โดยมีหลายระดับตั้งแต่ + (เล็กน้อย) ไปจนถึง ++++ (มากผิดปกติ) โดยแจกแจงดังต่อไปนี้
1. ระดับเล็กน้อย สาเหตุเช่น การออกกำลังกายเกินตัว (extreme exercise) ทำให้ protein breakdown จำนวนมาก เป็นต้น
2. ระดับปานกลางถึงมาก สาเหตุเช่น โรคไตอักเสบ, มีโรคประจำตัว nephrotic syndrome, มีโรคประจำตัวโรคไตเรื้อรัง เป็นต้น

Glucose หมายถึง โมเลกุลน้ำตาลกลูโคส ที่รั่วออกมาในปัสสาวะ
Negative แปลว่าไม่มี น้ำตาลกลูโคส รั่วออกมาในปัสสาวะ
Positive แปลว่า การมี น้ำตาลกลูโคส รั่วออกมาในปัสสาวะ โดยมีหลายระดับตั้งแต่ + (เล็กน้อย) ไปจนถึง ++++ (มากผิดปกติ) โดยแจกแจงดังต่อไปนี้
1. ระดับเล็กน้อย สาเหตุเช่น ในคนปกติที่รับประทานอาหาร และ/หรือเครื่องดื่ม ที่มีน้ำตาลปริมาณมากๆ
2. ระดับปานกลางถึงมาก สาเหตุเช่น มีโรคประจำตัว เบาหวาน เป็นต้น

Ketone หมายถึง โมเลกุลketone ที่รั่วออกมาในปัสสาวะ
ก่อนอืนขออธิบาย Ketone ก่อนนะครับ
คือปกติกระบวนการขับเคลื่อนร่างกายของเรานี้จะต้องมีเม็ดพลังที่เรียกว่าอะเซติลโคเอ  (Acetyl CoA) ไปช่วย cell ต่างๆ ทำงาน จึงจะมีชีวิตปกติอยู่ได้
การจะได้เม็ดพลังนี้มามี 2 ทางเท่านั้น 1 คือย่อยโมเลกุลกลูโคสเอาเม็ดพลัง 2 คือย่อยโมเลกุล ketone เอาเม็ดพลัง
ปกติร่างกายจะใช้กลูโคส เพราะเราได้มาง่ายๆจากอาหารคาร์โบไฮเดรตเช่นน้ำตาล และแป้ง
แต่ถ้าไม่มีกลูโคส ตับจึงจะสลายไขมัน ทั้งไขมันที่กินเข้าไปหรือไขมันที่สะสมไว้ ออกมาเป็นกรดไขมันอิสระ (free fatty acid หรือ FAA) แล้วสลายต่อไปเป็น ketone เมื่อได้ ketone แล้วก็เอาไปให้ cell ใช้เป็นเม็ดพลัง ซึ่งหากมีมากเกินไป ทำให้ต้องระบายออกมาทางลมหายใจเป็นกลิ่นน้ำยาล้างเล็บ หรือไม่ก็ระบายออกไปทางปัสสาวะ
การที่มี ketone มากจนต้องระบายทิ้งเช่นนี้ไม่ใช่ภาวะปกติ ต้องมีอะไรผิดพลาดสักอย่างหนึ่งที่ทำให้ไม่มีกลูโคสใช้ เช่น
     # ภาวะขาดอาหาร (starvation)
     # การลดความอ้วนด้วยสูตร No Carb (คือทานแต่เนื้อสัตว์, ผักแต่ไม่ทานคาร์โบไฮเดรตเลย)
     # ภาวะแทรกซ้อนของโรคเบาหวาน ซึ่งเซลร่างกายเอากลูโคสไปสลายเป็นเม็ดพลังไม่ได้ ทำให้แม้จะมีกลูโคสเหลือมาหกมาย แต่ร่างกายก็ใช้ไม่ได้ ต้องหันไปใช้ไขมันแทน
     # ร่างกายขาดน้ำอย่างรุนแรง
     # ร่างกายที่ได้รับบาดเจ็บ เป็นต้น
Negative แปลว่าไม่มี ketone รั่วออกมาในปัสสาวะ
Positive แปลว่า การมี ketone รั่วออกมาในปัสสาวะ โดยมีหลายระดับตั้งแต่ + (เล็กน้อย) ไปจนถึง ++++ (มากผิดปกติ) โดยแจกแจงดังต่อไปนี้
1. ระดับเล็กน้อย สาเหตุเช่น การลดความอ้วนแบบผิดวิธี ดังกล่าวข้างต้น
2. ระดับปานกลางถึงมาก สาเหตุเช่น ภาวะขาดอาหารอย่างรุนแรง, ภาวะแทรกซ้อนของโรคเบาหวาน ดังกล่าวข้างต้น

Bilirubin หมายถึง ผลิตภัณฑ์จากการสลาย Heme ซึ่งเป็นส่วนประกอบของ hemoglobin ในเม็ดเลือดแดง
Negative แปลว่าไม่มี Bilirubin รั่วออกมาในปัสสาวะ
Positive แปลว่า การมี Bilirubin รั่วออกมาในปัสสาวะ สาเหตุเช่น กำลังมีปัญหาดีซ่าน (จากตับอักเสบ, ทางเดินน้ำดีอุดตัน, เม็ดเลือดแดงแตกสลายจำนวนมาก) เป็นต้น
       
Leukocyte หมายถึง เม็ดเลือดขาว
Positive แปลว่า การมี เม็ดเลือดขาวในปัสสาวะ สาเหตุเช่น การอักเสบของทางเดินปัสสาวะ, การติดเชื้อของทางเดินปัสสาวะ เป็นต้น

Nitrite คือสารพวก nitrite ซึ่งปกติไม่มีในปัสสาวะ
Positive แปลว่า อยู่ในเกณฑ์ผิดปกติ  สาเหตุเช่น ภาวะที่มีการติดเชื้อของทางเดินปัสสาวะจาก bacteria ชนิดที่สร้าง nitrite ได้ เป็นต้น

Microscopic Examination คือ การส่องกล้องจุลทรรศน์ดูปัสสาวะ Centrifuged 10 ml แปลว่าเอาปัสสาวะ 10 ซีซี.มาปั่นแล้วเอาตะกอนที่ปั่นได้มาส่องกล้องจุลทรรศน์
     White blood cell คือ เม็ดเลือดขาวในปัสสาวะจากการดูผ่านกล้องจุลทรรศน์
ถ้ามีค่าสูงกว่าช่วงปกติ  ถือว่าอยู่ในเกณฑ์ผิดปกติ สาเหตุเช่น การอักเสบของทางเดินปัสสาวะ, การติดเชื้อของทางเดินปัสสาวะ เป็นต้น (แต่อาจอยู่ในเกณฑ์ปกติได้ กรณีอยู่ในช่วงมีประจำเดือน หรือ เก็บปัสสาวะผิดวิธี ทำให้มีการปนเปื้อนตั้งแต่ขั้นตอนดังกล่าว เป็นต้น)
     Red blood cell คือ เม็ดเลือดแดงในปัสสาวะจากการดูผ่านกล้องจุลทรรศน์
ถ้ามีค่าสูงกว่าช่วงปกติ  ถือว่าอยู่ในเกณฑ์ผิดปกติ สาเหตุเช่น การอักเสบของทางเดินปัสสาวะ, นิ่ว, การติดเชื้อของทางเดินปัสสาวะ, เนื้องอกในทางเดินปัสสาวะ หรือ ผลข้างเคียงจากยาบางชนิด (ซึ่งพอหยุดยาแล้ว อาการหายไปได้เอง) เป็นต้น (แต่อาจอยู่ในเกณฑ์ปกติ กรณีอยู่ในช่วงมีประจำเดือน)
     Squamous epithelial cell คือ เซลเยื่อบุผิวในปัสสาวะจากการดูผ่านกล้องจุลทรรศน์
ถ้ามีค่าสูงกว่าช่วงปกติ สาเหตุเช่น การเก็บปัสสาวะผิดวิธี ทำให้มีการปนเปื้อนตั้งแต่ขั้นตอนดังกล่าว
ซึ่งจะทำให้ไม่สามารถแปลผลคุณภาพปัสสาวะได้ ต้องเก็บปัสสาวะตรวจใหม่
       
Bacteria ปกติปัสสาวะไม่ควรมี Bacteria เพราะ pH ของปัสสาวะเป็นกรด
Positive แปลว่า อยู่ในเกณฑ์ผิดปกติ  สาเหตุเช่น การติดเชื้อของทางเดินปัสสาวะ เป็นต้น
แต่ถ้าเราปัสสาวะแล้วตั้งทิ้งไว้นานกว่าห้องแล็บจะมารับไปตรวจ, Bacteria ที่ปนเปื้อนจากสภาวะแวดล้อม อาจเจริญเติบโตในปัสสาวะได้เหมือนกัน เรียกว่าเป็นผลบวกเทียม หรือ เป็นความผิดพลาดทางเทคนิค

Amorphous คือ ผลึกสารต่างๆ ในปัสสาวะ เช่น amorphous urates, amorphous phosphates  เป็นต้น
Positive แปลว่า การมี ผลึกสารต่างๆในปัสสาวะ โดยมีหลายระดับตั้งแต่ + (เล็กน้อย) ไปจนถึง ++++ (มากผิดปกติ) จากระยะเวลาถ้ามีมากถึงขนาดมากผิดปกติเป็นเวลานาน ก็จะกลายเป็นนิ่วได้


  9. Lipid and water soluble antioxidants
เป็นการตรวจตามหลัก anti-aging medicine
ในส่วนนี้ค่อนข้างยาวประมาณ 4-10 หน้า สามารถอ่านเพิ่มเติมที่ บทความฉบับใหม่


  10. Stool examination
Color ตัวอย่างเช่น
หากเป็นสีเหลือง ถือว่าอยู่ในเกณฑ์ปกติ
หากเป็นสีเขียว สาเหตุของความผิดปกติเช่น ในภาวะดีซ่าน (มี metabolite ของน้ำดี ออกมาในอุจจาระ) โดยไม่นับการทานผักสีเขียว ซึ่งกรณีนี้จะมีกากใยสีเขียวปนในเนื้ออุจจาระออกมาตามภาวะปกติ
ถ้าเป็นสีแดง หรือ สีแดงดำ สาเหตุเช่น ภาวะเลือดออกในทางเดินอาหารส่วนต้น, ส่วนปลาย, และ/หรือ ทั้ง 2 ส่วน เป็นต้น

Oval & Parasite คือ การส่องกล้องจุลทรรศน์ดูอุจจาระ
Found or Positive แปลว่า อยู่ในเกณฑ์ผิดปกติ สาเหตุตามชนิดพยาธิที่ระบุในผลตรวจ
Not found or Negative แปลว่า อยู่ในเกณฑ์ปกติ แต่อย่างไรก็ตามอาจเป็นผลลบลวง กล่าวคือ เพิ่งรับเชื้อพยาธิมาไม่กี่วัน, เป็นพยาธิกลุ่มที่ตรวจหายากด้วยวิธีปกติ หรือเป็นพยาธิที่ไม่ได้อาศัยอยู่ในทางเดินอาหารช่วงนั้น
ดังนั้น การป้องกันจึงเป็นแนวทางที่ดีที่สุด ตัวอย่างเช่น การรับประทานอาหารตามสุขอนามัย หลีกเลี่ยงของดิบ หรือ สุกๆ ดิบๆ, ทำความสะอาดร่างกาย, ใส่รองเท้าเวลาสัมผัสพื้นดิน เป็นต้น


  11. Chest x-ray   [CXR]
สามารถอ่านเพิ่มเติมที่ บทความฉบับใหม่


  12. Other imaging
สามารถอ่านเพิ่มเติมที่ บทความฉบับใหม่


  13. Bone Density Scan   [DXA]
สามารถอ่านเพิ่มเติมที่ บทความฉบับใหม่


  14. Electrocardiography   [EKG 12 leads]
สามารถอ่านเพิ่มเติมที่ บทความฉบับใหม่


  15. Exercise stress test   [EST]
สามารถอ่านเพิ่มเติมที่ บทความฉบับใหม่


  16. Echocardiography

สามารถอ่านเพิ่มเติมที่ บทความฉบับใหม่